Neurologia Praktyczna, 3/2015

  • Postępy w leczeniu padaczki
  • Neuropatia cukrzycowa – modyfikacje terapii standardowej wpływające na skuteczność leczenia
  • Choroba Alzheimera o wczesnym początku: globalna analiza przekrojowa
  • W sprawie wprowadzenia terminu „nieobecność oznak aktywności choroby” w leczeniu stwardnienia rozsianego: model decyzyjny w stwardnieniu rozsianym
  • Długoterminowa obserwacja wpływu fumaranu dimetylu o opóźnionym uwalnianiu na nieobecność oznak aktywności choroby u pacjentów ze stwardnieniem rozsianym
  • Omówienie interesujących doniesień kazuistycznych i klinicznych
  • Prawo lekarza do odstąpienia od wykonywania czynności zawodowych. Klauzula sumienia

 

Wersja drukowana:

Cena: 16.80 PLN

Wersja eBook:

Cena: 16.80 PLN

Postępy neurologii praktycznej 

Postępy w leczeniu padaczki
Progress in treatment of epilepsy
Iwona Halczuk  

Neuropatia cukrzycowa – modyfikacje terapii standardowej wpływające na skuteczność leczenia
Diabetic neuropathy – standard therapy modifications affecting the efficacy of the treatment
Michał Marciniec, Wojciech Kwak, Andrzej Nowak, Maciej Walicki 

Artykuły tłumaczone  

Choroba Alzheimera o wczesnym początku: globalna analiza przekrojowa
Early-onset Alzheimer’s disease: a global cross-sectional analysis
European Journal of Neurology 2014, 21: 1149–1154
Komentarz: Prof. dr hab. n. med. Maria Barcikowska 

W sprawie wprowadzenia terminu „nieobecność oznak aktywności choroby” w leczeniu stwardnienia rozsianego: model decyzyjny w stwardnieniu rozsianym
Towards the implementation of „no evidence of disease activity” in multiple sclerosis treatment: the multiple sclerosis decision model
Ther Adv Neurol Disord 2015, 8(1): 3–13 

Długoterminowa obserwacja wpływu fumaranu dimetylu o opóźnionym uwalnianiu na nieobecność oznak aktywności choroby u pacjentów ze stwardnieniem rozsianym
Long-term follow-up of the effect of delayed-release dimethyl fumarate on no evidence of disease activity in patients with multiple sclerosis
67th Annual Meeting of the American Academy of Neurology

Omówienia 

Omówienie interesujących doniesień kazuistycznych i klinicznych
Dr Piotr Sokołowski 

Ogólne problemy praktyki lekarskiej 

Prawo lekarza do odstąpienia od wykonywania czynności zawodowych. Klauzula sumienia
Rafał Patryn 

Co warto przeczytać, co warto mieć w bibliotece

Kalendarium konferencji naukowych

Quiz

 

Postępy w leczeniu padaczki
Progress in treatment of epilepsy
Iwona Halczuk
 
Streszczenie
Leczenie padaczki powinno być poprzedzone prawidłowym rozpoznaniem choroby w oparciu o aktualnie ustalone kryteria rozpoznania. Międzynarodowa Liga Przeciwpadaczkowa opracowała nową definicję napadu padaczkowego i padaczki, która w określonych sytuacjach pozwala na rozpoczęcie leczenia na wczesnym etapie choroby. Coraz większa liczba nowych leków przeciwpadaczkowych poszerza zakres farmakoterapii, ale zasady refundacji wpływają na możliwości wyboru określonego leku. Polskie Towarzystwo Epileptologii opracowało zalecenia leczenia napadów padaczkowych w Polsce, co stanowi ważną wskazówkę w wyborze leku. Nadal trwają poszukiwania nowych kierunków terapii – farmakologicznego i chirurgicznego – padaczek opornych na leczenie.
 
Abstract
The treatment of epilepsy should be preceded by the correct diagnosis of illness based on currently established criteria of the diagnosis. The International League Against Epilepsy drew up new defi nition of the epileptic fi t and epilepsy which defi nition allows in determined situations for beginning treatment illness in the earliest phase. More and more the substantial amount of new antiepileptic drugs is extending the scope of the pharmacotherapy, but principles of the refund infl uence chance of selection of the determined medicine. The Polish Society of Epileptology elaborated recommendations for treatment of epileptic fits in Poland, that constitutes an important pointer in choice of the medicine. Still last the search of new way of therapy – pharmacological and surgical – of intractable epilepsies.
 
Słowa kluczowe: padaczka, padaczka lekooporna, leczenie farmakologiczne padaczki, neurostymulacja
Key words: epilepsy, drug-resistent epilepsy, pharmacological treatment of epilepsy, neurostimulation
 
Neuropatia cukrzycowa – modyfikacje terapii standardowej wpływające na skuteczność leczenia
Diabetic neuropathy – standard therapy modifications affecting the efficacy of the treatment
Michał Marciniec, Wojciech Kwak, Andrzej Nowak, Maciej Walicki
 
Streszczenie
Neuropatia cukrzycowa (diabetic neuropathy – DN), spowodowana długotrwałym stanem hiperglikemicznym oraz zaburzeniami unaczynienia nerwów, jest najczęstszą postacią neuropatii w krajach rozwiniętych. Dotyczy nawet połowy pacjentów z 10 -letnim wywiadem cukrzycy. Zwykle występuje w postaci dystalnej polineuropatii czuciowo -ruchowej, jednak może dotyczyć również układu autonomicznego, powodując zmiany narządowe. Objawy uszkodzenia tkanki nerwowej są heterogenne i osobniczo zmienne. Dolegliwości, takie jak drętwienie, mrowienie, ból neuropatyczny, ból palący i osłabienie mięśni, pojawiają się zwykle w obszarach „skarpetek i rękawiczek” kończyn dolnych i górnych oraz szerzą się proksymalnie. Największą rolę w zapobieganiu i leczeniu DN przypisuje się ścisłej kontroli glikemii, jednak nawet najlepsze leczenie przeciwcukrzycowe nie jest w stanie całkowicie uchronić pacjenta przed rozwojem zmian neuropatycznych. W licznych próbach klinicznych badających wpływ leków i suplementów diety na redukcję objawów DN potwierdzono skuteczność kwasu α -liponowego, benfotiaminy oraz (nieujętych w oficjalnych zaleceniach) kobalaminy, witaminy D, toksyny botulinowej i acetylokarnityny. Łączenie powyższych leków i suplementów diety umożliwia istotną klinicznie redukcję bólu, mrowienia, parestezji oraz (dzięki mechanizmom neurotroficznym) prowadzi do zwiększenia gęstości włókien nerwowych w materiale biopsyjnym. Większość z powyższych substancji dostępna jest na rynku farmaceutycznym w Polsce, dzięki czemu istnieje możliwość indywidualizacji i podniesienia skuteczności leczenia neuropatii przy zachowaniu znikomej liczby działań niepożądanych.
 
Abstract
Diabetic neuropathy (DN), caused by prolonged hypoglycemic state and nerve vascularisation
disorders, is the most common type of neuropathy in developed countries. Even half of the patients with a 10 -year history of diabetes is aff ected by this disorder. The most frequent form of DN is distal sensorimotor polyneuropathy, but it may also refer to the autonomic nervous system, causing changes in every organ in the human body. There are heterogeneous
and variable symptoms of nervous tissue damage, such as numbness, tingling, burning pain and muscle weakness, which usually occur in the „socks and gloves” areas of upper and lower extremities and spread proximally. The most important role in the prevention and treatment of DN seems to be tight glycemia control, but even the best treatment agents are not able to provide patients with completely protection from developing neuropathic changes. There are serveral clinical trials analyzing the eff ects of medicines and dietary supplements to reduce the symptoms of DN. The efficacy of numerous agents is confirmed, such as α -lipoic acid, benfotiamine and others medicines not included in the official recommendations – cobalamin, vitamin D, botulinum toxin or acetylcarnitine. By combining these drugs and dietary supplements, there is a possibility to reduce signifi cantly pain, tingling, paresthesia, and (through the neurotrophic eff ect) increase in the density of nerve fi bers confi rmed by the biopsy. Most of these substances is approved for use in Poland and can be helpful in increasing the effectiveness of the treatment of DN without causing serious side eff ects.
 
Słowa kluczowe: hiperglikemia, neuropatia, kwas α -liponowy, metylokobalamina, acetylokarnityna
Key words: hyperglycemia, neuropathy, α-lipoic acid, methylcobalamin, acetylcarnitine
 
Choroba Alzheimera o wczesnym początku: globalna analiza przekrojowa
Tłumaczenie artykułu:
Early-onset Alzheimer’s disease: a global cross-sectional analysis
Streszczenie
Kontekst i cel. Niewiele wiadomo na temat czynników związanych z chorobą Alzheimera o wczesnym początku (early-onset Alzheimer’s disease – EOAD), występującą przed 65. rokiem życia. Identyfikacja czynników związanych z EOAD mogłaby rzucić nowe światło na patogenezę choroby Alzheimera (Alzheimer’s disease – AD).
  1. Dane pochodzące od ponad 3000 osób z AD, uzyskane z bazy C-Path Online Data Repository, zostały wykorzystane w celu porównania cech demograficznych, chorób współistniejących i przepisywanych leków w EOAD oraz w chorobie Alzheimera o późnym początku (late-onset Alzheimer’s disease – LOAD). Zastosowano model dwumianowy uogólnionych równań estymujących w celu wykrycia czynników związanych z EOAD, z uwzględnieniem korelacji wewnątrz próby (wielu pacjentów z jednej próby klinicznej).
  2. Mimo że odsetek osób rasy białej, czarnej i azjatyckiej był podobny w EOAD i LOAD, znacząco większy procent populacji EOAD stanowiły osoby innych ras: rdzennych Indian amerykańskich, mieszkańców Alaski i Hawajczyków oraz innych mniejszości (w tym Latynosów) (p < 0,0001); w populacji tej istniało również większe prawdopodobieństwo występowania zespołów lękowych i depresji (p < 0,0001). W dużym odsetku populacji LOAD opisywano obecność AD w wywiadzie rodzinnym u krewnych dowolnego stopnia (odpowiednio 70 i 58%); populację z LOAD cechowała także nadreprezentacja przypadków migotania przedsionków, nadciśnienia tętniczego, chorób serca, udaru, hipercholesterolemii i niedoczynności tarczycy (p < 0,01). Pacjenci z LOAD stosowali więcej rysperydonu i donepezilu (p < 0,01). Wyniki analizy wielowymiarowej pokazały, że w porównaniu z LOAD pacjenci z EOAD częściej należeli do innych ras i charakteryzowali się większym prawdopodobieństwem występowania zaburzeń lękowych i depresji, a mniejszym – nadciśnienia tętniczego, udaru i migotania przedsionków.
  3. Chorobę Alzheimera o wczesnym początku (EOAD) stwierdza się częściej u rdzennych Indian amerykańskich, mieszkańców Alaski, Hawajczyków i innych mniejszości, w tym Latynosów; u pacjentów z EOAD występuje więcej zaburzeń lękowych i depresji. EOAD nie jest zależna od nadciśnienia tętniczego, udaru i migotania przedsionków.
 
Słowa kluczowe: choroba Alzheimera, otępienie o wczesnym początku, otępienie o późnym początku
 
 
W sprawie wprowadzenia terminu „nieobecność oznak aktywności choroby” w leczeniu stwardnienia rozsianego: model decyzyjny w stwardnieniu rozsianym
Tłumaczenie artykułu:
Towards the implementation of „no evidence of disease activity” in multiple sclerosis treatment: the multiple sclerosis decision model
 
Streszczenie
  1. Wprowadzenie nowych i silnie działających metod terapii w leczeniu postaci rzutowo-remisyjnej stwardnienia rozsianego (multiple sclerosis – MS) zwiększyło możliwość osiągnięcia sukcesu terapeutycznego. Istnieją coraz większe wątpliwości, czy proste zmniejszenie częstości nawrotów, spowolnienie progresji mierzonej Rozszerzoną skalą stanu niesprawności (Expanded Disability Status Scale – EDSS) oraz markerami w obrazowaniu rezonansu magnetycznego (magnetic resonance imaging – MRI) są wyłącznymi i właściwymi czynnikami monitorowania nowego celu – „nieobecność oznak aktywności choroby” (no evidence of disease activity – NEDA). Nie ma jednak dotychczas ogólnie przyjętej definicji.
  2. Dla urzeczywistnienia celu terapeutycznego w postaci NEDA panel ekspertów w zakresie MS przeszukał dostępne piśmiennictwo na temat wyników klinicznych i paraklinicznych w poszukiwaniu baterii testów, która umożliwiłaby wykrywanie aktywności choroby w warunkach codziennej praktyki klinicznej.
  3. Eksperci zaproponowali, aby oprócz wskaźnika rzutów włączyć pomiary stopnia narastania niesprawności oraz wyniki badań MRI i badań neuropsychologicznych, takich jak: badanie funkcji poznawczych, zmęczenia, depresji i jakości życia. Dla wystandaryzowania badań w sposób ekonomiczny i schematyczny zaproponowano wieloczynnikowy model [model decyzyjny w stwardnieniu rozsianym (multiple sclerosis decision model – MSDM)], który obejmuje domeny: „rzut”, „narastanie niesprawności”, „MRI” i „neuropsychologia”. Schemat odzwierciedla złożoność choroby nawet we wczesnych okresach, kiedy skale, takie jak EDSS, nie są w stanie uwzględnić niewielkich stopni progresji.
  4. MSDM ma na celu wsparcie wczesnych decyzji terapeutycznych i ujawnienie w porę niepowodzenia leczenia. Konieczne jest przeprowadzenie badań prospektywnych dla udowodnienia, że taka koncepcja monitorowania choroby doprowadzi do wczesnego i skutecznego wygaszenia jej aktywności.
 
Słowa kluczowe: aktywność choroby, monitorowanie przebiegu choroby, obrazowanie rezonansu magnetycznego, stwardnienie rozsiane, neuropsychologia
 
Długoterminowa obserwacja wpływu fumaranu dimetylu o opóźnionym uwalnianiu na nieobecność oznak aktywności choroby u pacjentów ze stwardnieniem rozsianym
67. Doroczny Zjazd Amerykańskiej Akademii Neurologii, 18-25 kwietnia 2015 r., Waszyngton
Tłumaczenie artykułu:
Long-term follow-up of the eff ect of delayed -release dimethyl fumarate on no evidence of disease activity in patients with multiple sclerosis
67th Annual Meeting of the American Academy of Neurology, April 18-25, 2015, Washington, DC
 
Nieobecność oznak aktywności choroby (no evidence of disease activity – NEDA) jest pojęciem ewoluującym, które po raz pierwszy zostało zaproponowane jako złożona metoda oceny określająca, czy pacjenci z postacią rzutowo-remisyjną stwardnienia rozsianego (multiple sclerosis – MS) osiągnęli cele leczenia podczas prób klinicznych.
Termin NEDA został wyłoniony w drodze konsensusu w 2014 roku zamiast uprzednio używanego podobnego pojęcia „wolności od aktywności choroby” (freedom from disease activity), które po raz pierwszy pojawiło się w piśmiennictwie dotyczącym MS w 2009 roku w analizie post hoc w badaniu klinicznym z natalizumabem.
Leczenie fumaranem dimetylu o opóźnionym uwalnianiu (delayed -release dimethyl fumarate – DMF; znany także jako dojelitowy DMF) znacznie zmniejsza aktywność kliniczną i MRI choroby u pacjentów z rzutowo-remisyjną postacią stwardnienia rozsianego (relapsing –remitting MS – RRMS).
Badanie ENDORSE to 8-letnie rozszerzenie badań DEFINE i CONFIRM oceniające długoterminowe bezpieczeństwo i skuteczność stosowania DMF u pacjentów z RRMS.